Οι γονείς μαθαίνουμε να παρατηρούμε τα παιδιά μας έχοντας υπ’ οψιν εξωγενή κριτήρια. Με βάση την ηλικία, τους κοινωνικούς κανόνες , τη σύγκριση με άλλα παιδιά. Όμως κάθε παιδί είναι διαφορετικό. Όπως και κάθε γονιός είναι διαφορετικός.
Τα παιδιά είναι εύπλαστα, αλλά δεν χωράνε σε καλούπια. Είναι στη φύση τους να λειτουργούν πέρα και πάνω από τους κανόνες των ενηλίκων. Εκπαιδεύοντας ένα παιδί να ακολουθήσει πρόγραμμα και να έχει όρια, είναι αναγκαίο να έχει εκπαιδευτεί πρώτα σε αυτό, ο ενήλικας γονιός.
Συνήθως τα παιδιά αποτελούν σπουδαία μαθήματα αυτοβελτίωσης για τους γονείς με ενσυναίσθηση. Κάθε συμπεριφορά του παιδιού μέχρι και την προεφηβεία, αλλά και μετέπειτα έχει τη βάση της, στη μίμηση.
Ένα παιδί θυμωμένο βιώνει θυμό στο περιβάλλον που μεγαλώνει.
Ένα παιδί χαρούμενο ζει με χαρούμενους άνθρώπους.
Ένα παιδί εσωστρεφές – κλειστό, έχει μεγαλώσει μέσα σε μία κατάσταση φόβου.
Ένα παιδί εκδηλωτικό γνωρίζει ότι είναι ασφαλές να μοιράζεται τα συναισθήματά του.
Το παρακάτω απόσπασμα, δείχνει στην πράξη τα παραπάνω γραφόμενα.
Πρώτη συνεδρία παιδοψυχολόγου με έναν 12χρονο (Χόρχε Μπουκάι)
– Ξέρεις γιατί έρχεσαι εδώ;
– Ξέρω.
– Θες να μου πεις;
– Έχω ΔΕΠΥ.
– Τι είναι αυτό ξέρεις;
– Είμαι υπερκινητικός και δε συγκεντρώνομαι αρκετά.
– Το καταλαβαίνεις όταν συμβαίνει;
– Ναι.
– Θες να σε βοηθήσω;
– Οι γονείς μου θέλουν.
– Εσύ δε θες;
– Δεν ξέρω σίγουρα. Θέλω σίγουρα να μη θυμώνουν. Να μη μου φωνάζουν.
– Μόνο γι’ αυτό θες; Δε θα σε βοηθήσει κι εσένα στην καθημερινότητά σου;
– Μου αρέσει που έχω άτακτο μυαλό! Με βοηθάει να ξεφεύγω.
– Από τι;
– Από το θυμό των άλλων.
– Θες να μου μιλήσεις λίγο για σένα και αυτό που πιστεύεις πως έχεις;
– Κουνιέμαι όλη την ώρα, το ξέρω! Και με λένε ζιζάνιο… Και κάνω πολύ γρήγορες σκέψεις και δυσκολεύομαι να σταματήσω. Μου λένε ότι όλο διακόπτω. Αλλά εγώ απλά θέλω να μιλήσω… Καμιά φορά δεν ακούω καν τι μου λένε. Ή μάλλον… οι άλλοι νομίζουν ότι δεν ακούω!
– Ακούς;
– Καμιά φορά θα ήθελα να μην… Ξέρεις κάτι; Μιλάνε για μένα σαν να μην είμαι μπροστά! Οι γονείς μου, οι παππούδες, φίλοι των γονιών μου, οι δάσκαλοι. Καμιά φορά και τα άλλα παιδιά, αλλά για αυτά δε με πειράζει τόσο. Παιδάκια είναι. Τι να πρωτοκαταλάβουν;
– Λένε για τη συμπεριφορά σου δηλαδή;
– Ναι. Αλλά δεν καταλαβαίνω. Πριν σχολιάσουν τη δική μου συμπεριφορά, έχουν σχολιάσει τη δική τους;
– Δεν καταλαβαίνω.
– Μα είναι απλό. Ο μπαμπάς μου για παράδειγμα. Τον ρωτάω κάτι. Τις μισές φορές δεν απαντάει, τις άλλες μισές απαντάει κάτι άσχετο και αν τον παρατηρήσεις όλο κουνιέται. Σηκώνεται απότομα από το γραφείο του, κάνει κάτι άχαρες κινήσεις, ξανακάθεται. Κουνιέται στην καρέκλα, τον διακόπτει το τηλέφωνο, του λέει κάτι η μαμά, του μιλάει ο αδερφός μου. Κάτι χάνει στο τέλος, κάτι ξεχνάει. Χάνεται στις σκέψεις του. Εκνευρίζεται η μαμά. Του φωνάζει. Συχνά τον προσβάλλει. Μετά αρχίζει ο καβγάς. Η μαμά κλαίει, χτυπάει τις πόρτες. Παραπονιέται που κάνει τόσα πράγματα και δεν προλαβαίνει και δεν την καταλαβαίνει κανείς. Γιατί να την καταλάβω εγώ που είμαι μικρός; Εκείνη με καταλαβαίνει; – Γιατί το λες αυτό;
– Γιατί ούτε για μένα είναι εύκολη η ζωή! Ξυπνάω νωρίς. Σχολείο. Βγάλε τα μαθηματικά, γράψε αυτό, απάντα εκείνο, βγες στο διάλειμμα, γύρνα γρήγορα, άλλη δασκάλα. Κάνε γρήγορα! Συγκεντρώσου! Θυμήσου! Απάντα! Μέχρι και τις παραξενιές της κάθε δασκάλας πρέπει να θυμάμαι, για να προσαρμοστώ! Σχολάω. Μπες γρήγορα στο αμάξι! Φάε γρήγορα το φαγητό σου! Ξεκίνα γρήγορα τα μαθήματά σου! Μη χαζεύεις! Πήγαινε για τσίσα να φύγουμε για αγγλικά! Για ποδόσφαιρο, για, για… για… Και όταν επιτέλους έχω τελειώσει όλες μου τις υποχρεώσεις, να πάλι η μαμά να παραπονιέται για τη ζωή της τη μαύρη. Και που δεν προλαβαίνει να σιδερώσει, να σκουπίσει, να βγει με μια φίλη της. Και κλαίει. Και βρίζεται με τον μπαμπά. Δε θυμάμαι από πότε έχω να τη δω να γελάει. Ούτε τον μπαμπά. Και τότε εγώ φαντάζομαι δράκους! Που πετάνε βέβαια! Και ελπίζω να μου πάρουν ντραμς να μην τους ακούω! Και να πουν ο ένας στον άλλον ότι έχουν ΔΕΠΥ και διακόπτουν, όταν τους μιλάμε! Και ότι είναι υπερκινητικοί! Δεν κάθονται λίγο σε μια μεριά! Και ότι δεν ξέρω αν θα ήμουν έτσι, αν με είχαν βοηθήσει όταν ήμουν πιο μικρός. Αν με αγαπούσαν όπως είμαι και αντί για τιμωρίες, με έπαιρναν αγκαλιές… Τώρα να σου πω μια αλήθεια;
– Ναι…
– Τώρα δε θέλω να αλλάξω. Κι ας μου λένε ότι βαριέμαι όλη την ώρα και αναβάλλω και αλλάζω γρήγορα συναισθήματα. Και οι μεγάλοι το ίδιο είστε. Απλά δεν είναι κανείς εκεί κοντά, για να σας μαλώσει!
– Να σου πω την αλήθεια… ούτε εγώ θέλω να σε βοηθήσω να αλλάξεις!
– Ευχαριστώ!
– Παρακαλώ!
Χόρχε Μπουκάι
Κάθε μη επιθυμητή συμπεριφορά του παιδιού δηλώνει μια ανάγκη ή ένα συναίσθημα. Όταν οι γονείς κατανοούν την αιτία που φέρεται έτσι, είναι πιο εύκολο για εκείνο να αλλάξει τη συμπεριφορά του.
Επισκεφτείτε και τη σελίδα μας στο Facebook πατώντας εδώ.