Είναι φορές που αναρωτιέμαι γιατί ασχολούμαστε τόσο με τα social media αφού κανένας δεν μας αναγκάζει να το κάνουμε. Τι είναι αυτό που εκφράζεται μέσα από αυτή την ενασχόλησή μας; Τι είναι αυτό μέσα μας, που ικανοποιείται και γι΄αυτό είμαστε ολοένα περισσότερο ενεργοί στα κοινωνικά δίκτυα;
Πολλές φορές μένουμε άγρυπνοι μέχρι αργά αναρτώντας φωτογραφίες, video, κάνοντας repost στους «τοίχους» των προσωπικών μας λογαριασμών κάτι που μας άρεσε ή κάτι που το βρήκαμε ενδιαφέρον, απαντάμε σε μηνύματα στο Facebook, στο Instagram, κάνουμε σχόλια στα comments, χωρίς κανείς να μας εξαναγκάζει να το κάνουμε.
Ο λόγος είναι ότι θέλουμε να μοιραστούμε με άλλους ότι έχουμε κάνει μέσα στη μέρα μας, τις σκέψεις μας, τις απόψεις μας, τις φωτογραφίες που τραβήξαμε, τα μέρη που βρισκόμαστε…
Νομίζω όμως, ότι αυτή η διαδικασία συνδέεται με το ότι θέλουμε κάποιος να ακούσει αυτά που έχουμε να πούμε, αυτά που νιώθουμε ακόμα κι αν αυτός ο κάποιος είναι ένας άγνωστος από το διαδίκτυο.
Ως άνθρωποι έχουμε την ανάγκη να μας ακούσουν, καθώς μόνο τότε αισθανόμαστε ότι οι πράξεις μας έχουν νόημα και ότι η ύπαρξη μας έχει αξία. Αν δεν υπήρχαν άνθρωποι να στρέψουν την προσοχή τους σε εμάς, η ζωή μας θα ήταν κενή, σαν να είμαστε μόνοι μας επί σκηνής χωρίς κοινό.
Ο ιδανικός εαυτός μας στα social media
Τα social media εκφράζουν τον ιδανικό εαυτό του καθενός μας. Η τέλεια φωτογραφία, η τέλεια παρέα, το τέλειο μέρος είναι αυτό που οι περισσότεροι άνθρωποι θέλουν να παρουσιάσουν στους διαδικτυακούς φίλους τους.
Όμως, οι φανταχτερές ζωές δεν αντικατοπτρίζουν σε καμία περίπτωση τον πραγματικό εαυτό μας. Αντίθετα, τα posts στα social media προβάλλουν την εικόνα του ιδανικού εαυτού μας, παρουσιάζουν δηλαδή τις πτυχές, τις οποίες επιλέγουμε να προβάλλουμε δημόσια.
Ακόμα και μία δύσκολη στιγμή την οποία θέλουμε να μοιραστούμε με τους διαδικτυακούς φίλους μας δείχνει ότι ο άνθρωπος έχει την ανάγκη να μοιραστεί και να υποστηριχθεί σε ένα γεγονός που τον ξεπερνά.
Τα υπέρ και τα κατά των social media
Από τη μία πλευρά, τα κοινωνικά δίκτυα μας διασκεδάζουν, καταργούν την απόσταση και προσφέρουν ελευθερία στο μοίρασμα της πληροφορίας. Από την άλλη πλευρά, όμως, ασκούν κοινωνική πίεση λόγω των προτύπων που προωθούν, παραποιούν την αλήθεια της πραγματικής ζωής και η αγάπη, το πραγματικό ενδιαφέρον για τους δικούς μας ανθρώπους, τους φίλους μας, την οικογένεια μας χάνεται κάπου μέσα στους αλγόριθμους.
Το φλερτ, η αγάπη και ο ανθρώπινος πόνος αποθηκεύονται στα cloud συστήματα και διαμοιράζονται μέσω τεχνητών νευρωνικών δικτύων. Η αλληλεπίδραση πίσω από τις οθόνες ενισχύεται καθώς νιώθουμε ότι κάνουμε το σωστό στα comments:
- Γράφοντας λόγια παρηγοριάς για αυτόν που πονά αντί να του προσφέρουμε μία αγκαλιά
- Πληκτρολογώντας ευχές στον τοίχο αυτού που γιορτάζει αντί να τηλεφωνήσουμε και να μοιραστούμε τη χαρά της εορταστικής μέρας
- Εκφράζοντας αιχμηρά σχόλια στο post που δεν συμφωνούμε αντί να μιλήσουμε με τον άλλον άνθρωπο και να ακούσουμε την άποψη του, όπως θα θέλαμε να κάνει και αυτός για εμάς
Οι ευκαιρίες των social
Τα social media εκτιμώ ότι θα ήταν η ιδανική ευκαιρία για να κάνουμε νέους φίλους, αρκεί να επιδιώκαμε να τους συναντήσουμε από κοντά, να τους γνωρίσουμε και να ανταλλάξουμε σκέψεις, εμπειρίες και γιατί όχι και συναισθήματα.
Διατηρώντας όμως, την επικοινωνία μόνο μέσω διαδικτύου είναι σαν επιλέγουμε να επικοινωνήσουμε μόνο τον ιδανικό εαυτό μας, αυτόν δηλαδή που θα θέλαμε να είμαστε και όχι την αυθεντικότητά μας. Και εδώ προκύπτει το βασικό ερώτημα «Ποιος θέλω να είμαι;». Οι απαντήσεις πολλές όπως και οι προκλήσεις…
Εξελισσόμαστε σε υπόδουλους του αλγόριθμου των social media αναμένοντας πολλές φορές με αγωνία τις αντιδράσεις των διαδικτυακών φίλων. Πόσα likes πήρε η φωτογραφία μας, πόσοι σχολιάσανε κάτω από το post μας και αν τελικά αυτός που μας ενδιαφέρει είδε τι ποστάραμε ή όχι.
Τα social media όμως, αποτελούν και ένα σημαντικό εργαλείο για να ενώσουμε τις φωνές μας απέναντι σε κάτι που πρέπει να αλλάξει ώστε να εφαρμοστεί ένα δικαιότερο κοινωνικό πλαίσιο. Πολλές φορές η αποτελεσματικότητα των κοινωνικών δικτύων υπήρξε καταλυτική στην αντιμετώπιση κοινωνικών ανισοτήτων σε παγκόσμιο επίπεδο.
Στον αντίποδα των social media
Αν λοιπόν τα social media εκφράζουν περισσότερο από όλα την ανάγκη μας να ακουστούμε από τους άλλους και να μας προσέξουν, τότε ίσως θα ήταν σημαντικό να κάνουμε -κατά καιρούς- το ίδιο για τους φίλους που εντάσσονται στις εμπειρίες της πραγματικής μας ζωής. Ένα τηλεφώνημα, ένας καφές από κοντά, ένα «πώς είσαι;» ή ακόμα κι ένα «τι σου συμβαίνει;» είναι σπουδαίο δώρο γιατί δηλώνει ότι είμαστε διατεθειμένοι να ακούσουμε μα προσοχή όσα μας πουν.
Μειώνουμε την εξάρτησή μας από τα social media καθώς εκφράζουμε το αληθινό μας ενδιαφέρον καταρχήν για τους κοντινούς μας ανθρώπους και στη συνέχεια για τους ανθρώπους που βρίσκονται στο ίδιο κοινωνικό ή εργασιακό περιβάλλον με εμάς. Αν θέλουμε να ακουγόμαστε χρειάζεται πρώτα να ακούμε.
Ρενάτα Ζαχαροπούλου
Ιδρύτρια της Bluemind Digital Marketing Services
Διαβάστε επίσης:
Ο ρόλος των χρωμάτων στη ζωή μας